10. Jasiołka

Jasiołka

Podstawowe informacje:

Kod: PLH180011

Specjalny Obszar Ochrony siedlisk (SOO)

Region biogeograficzny: alpejski

Powierzchnia: 686,7 ha

Region administracyjny:

Województwo podkarpackie –  100%

Gminy: Chorkówka, Dukla, Jedlicze, Miejsce Piastowe

Sprawujący nadzór :
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie

 Charakterystyka obszaru

Ostoja obejmuje odcinek rzeki Jasiołki wraz z jej doliną - od granic Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (poniżej ujścia Panny) do rejonu Tarnowca. Źródliska tej rzeki znajdują się na zachodnich stokach góry Kanasiówka leżącej w Beskidzie Niskim.  Jasiołka płynie w większości po utworach fliszowych o warstwach biegnących pod kątem  100-280 stopni, w szerokiej, ale płytkiej dolinie. Zachowana naturalna dolina rzeczna, z typowymi zbiorowiskami nadrzecznymi. Dużą powierzchnię zajmują kamieniska będące wynikiem erozji fliszu (średnica kamieni 10-20 cm). W nurcie występują niekiedy pojedyncze wysepki, a na brzegach szerokie kamieńce, częściowo zarośnięte różnymi gatunkami wierzb. Miejscami, zwłaszcza w górnym biegu rzeki, występują zagajniki olszowe i olsy źródliskowe,  a  niżej - łęgi wierzbowe. Z siedlisk o znaczeniu europejskim występują tu także: niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, ziołorośla górskie i nadrzeczne, zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków, starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami roślin naczyniowych.

Rzeka charakteryzuje się dużym dynamizmem procesów transportowych, w wyniku których powstają łachy żwirowe. Meandrowanie ogranicza się do przerzucania nurtu w obrębie szerokiego koryta skalnego, dzięki czemu następuje zróżnicowanie prędkości wody w korycie, co jest istotnym warunkiem występowania skójki gruboskorupowej. Porost roślinności wodnej jest słaby i ograniczony do glonów nitkowatych i krzaczkowatych oraz niewielkiej ilości mchów. W dolinie rzeki zlokalizowane są liczne żwirownie. Zbiorniki po wyeksploatowaniu żwirów wypełnione są wodą i w części zarośnięte roślinnością charakterystyczną dla starorzeczy. Łąki w obrębie doliny są w części użytkowane kośnie, w części zaś zarastające krzewami. Rzeka przepływa przez większe miejscowości, jak Dukla, gdzie zabudowa i przydomowe ogródki dochodzą do samej rzeki.

W obszarze twierdzono występowanie gatunków, których siedliska są związane z wodami. Znajdują się tu także siedliska  bobra europejskiego. Wśród roślin można znaleźć: obrazki alpejskie, kopytnik pospolity, kruszynę pospolitą, pierwiosnek wyniosły i lekarski i kalinę koralową.

Klasy siedlisk:

- lasy liściaste – 32%,

- lasy mieszane – 1%,

- siedliska łąkowe i zaroślowe – 9%

- siedliska rolnicze – 54%

- inne tereny (miasta, wsie, drogi, kopalnie, tereny przemysłowe) – 4%

Formy ochrony istniejące w obszarze:

Obszar Chronionego Krajobrazu Beskidu Niskiego

Jaśliski Park Krajobrazowy

 Zagrożenia:

Do głównych zagrożeń dla ostoi należą: zanieczyszczenia pochodzące z miejscowości leżących bezpośrednio nad rzeką, spływ powierzchniowy z pól uprawnych. Zagrożeniem są także stwierdzone w zbiorowiskach nadrzecznych gatunki inwazyjne.

 Potencjalnym zagrożeniem są plany regulacji koryta oraz plany budowy zapory w rejonie wsi Trzciana.  Ewentualne niezbędne prace z zakresu ochrony przeciwpowodziowej powinny być prowadzone zgodnie z zasadami dobrej praktyki regulacji rzek i potoków górskich.

Mapa poglądowa:

Mapy szczegółowe: http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/?obszar=PLH180011

Źródła danych:

• Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
• Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie
• Europejska Agencja Środowiska