W roku 2024 minie 20 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, tym samym przyjęcia przez państwo nie tylko profitów wynikających z tego faktu, ale przede wszystkim przyjęcia obowiązków w wielu obszarach, w tym w zakresie ochrony przyrody. Jednym z podstawowych wyzwań współczesnego świata jest kompleksowa ochrona środowiska polegająca m.in. na zrównoważonym korzystaniu ze środowiska oraz ochronie bioróżnorodności. W celu 
realizacji tych zadań kraje wspólnoty europejskiej przyjęły uregulowania prawne w zakresie ochrony siedlisk i gatunków tj. Dyrektywę Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. o ochronie dziko żyjących ptaków z 25 kwietnia 1979r., która zastąpiona została nową Dyrektywą 2009/147/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa oraz Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory z 22 lipca 1992 r. Dyrektywy są podstawą prawną funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Sieć ta z założenia ma umożliwić realizację spójnej polityki ochrony zasobów przyrodniczych na obszarze Unii Europejskiej. Spójna polityka w tym zakresie to stworzenie obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) oraz specjalnych obszarów ochrony siedlisk (SOO). Polska, jak wszystkie inne państwa przystępujące do wspólnoty, zobowiązała się przetransponować te dyrektywy do polskiego porządku prawnego i ich przestrzegać. Należy zauważyć, że nie są to dyrektywy „ramowe” i ich transpozycja nie dopuszcza dowolności w realizacji poszczególnych zapisów. Polska ma swoje długoletnie tradycje w ochronie obszarów przyrodniczo cennych, a liczne formy ochrony takie jak: parki narodowe, obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty, pomniki przyrody itd., funkcjonowały przed wstąpieniem do Unii Europejskiej. Sieć Natura 2000 nie eliminuje, ani nie zastępuje tych obszarów, ale jest obok nich najmłodszą formą ochrony przyrody w Polsce. Analiza wyników badań stanu siedlisk i gatunków oraz wyniki badań monitoringowych wskazują, że stan przyrody w całej wspólnocie jest wysoce niezadowalający. W ocenie Komisji Europejskie ochrona przyrody, mimo wielu inicjatyw i prawnych wytycznych, nadal jest niewystarczająca i fragmentaryczna, realizowana zwykle na niewielką skalę, a implementowanie i egzekwowanie prawa – niezadowalające. Jak zatem wygląda ochrona siedlisk i gatunków w Polsce, jakie zagrożenia ujawniły się w ciągu 20 lat od przyjęcia przez 5 państwo zobowiązania do ochrony wspólnego dziedzictwa przyrodniczego? Spróbujemy w tym biuletynie na to odpowiedzieć.
Zapraszamy do szczegółowego zapoznania się z naszym Biuletynem Informacyjnym nr 1/2023 (150). Biuletyn udostępniamy w całości w formie pliku do pobrania (*pdf).
Do pobrania: Biuletyn Informacyjny nr 1/2023 (150)